Wat je grootouders niet konden voelen, draag jij misschien nog mee
Blog voor de ouders van nu:
Hoe onverwerkt trauma uit vorige generaties doorwerkt in jou én je kind
“Het zit in de familie”
Misschien hoor je jezelf wel eens zeggen: “Zo ben ik nou eenmaal,” of “Mijn moeder deed het ook altijd zo.” Wat we vaak niet beseffen, is dat gedragspatronen, overtuigingen en zelfs diepe emoties lang niet altijd van onszelf zijn — vanuit een oorsprong van een onafgeronde ervaring (trauma) doorgegeven, generatie op generatie…
Veel van onze (groot)ouders groeiden op in een tijd van overleven: oorlog, verlies, armoede, migratie. In deze tijden en situaties komt wegdrukken van gevoelens vaak voor. “Doorgaan” was belangrijker dan voelen. De pijn werd niet verwerkt, maar weggestopt. En alles wat niet wordt gevoeld, blijft onder de oppervlakte aanwezig – o.a. in jouw lijf, gedrag en denken. En komt o.a. tot uiting in relaties, ook het ouderschap.
Jij doet het anders, maar voelt het nog steeds
Als ouder van nu probeer je bewuster op te voeden. Je leest boeken, volgt je intuïtie, en je wilt dat je kind zich gezien en veilig voelt. En toch… zijn er die momenten.
- Je kind raakt iets in je wat groter voelt dan het moment zelf.
- Je voelt schuld, schaamte of woede die je niet helemaal kunt plaatsen.
- Je reageert vanuit controle, afstand, of juist overbescherming — ook al wil je dat niet.
Dat kan komen doordat je iets meedraagt wat in de oorsprong niet van jou was.
Intergenerationeel trauma: een onzichtbare erfenis
Onderzoekers op het gebied van epigenetica en trauma laten zien dat ervaringen van voorgaande generaties letterlijk kunnen doorwerken in het DNA — en zeker in gedrag, overtuigingen en emoties.
Bijvoorbeeld:
- Een oma die haar kind verloor, maar daar nooit over sprak
- Een opa die als kind moest vluchten en leerde om altijd op zijn hoede te zijn
- Een moeder die alleen verder moest, en zichzelf altijd wegcijferde
Hun pijn werd niet gezien of erkend. En wat niet wordt gezien, erkend, gevoeld – of te wel ‘door-leeft’ – wordt vaak doorgegeven.
Kinderen voelen wat jij (nog) niet durft te dragen
Kinderen zijn gevoelig. Ze spiegelen ons. Niet om ons dwars te zitten, maar om iets zichtbaar te maken wat nog in de schaduw leeft. Een kind dat woedend is, kan een onderdrukte boosheid in jou raken. Een kind dat zich hecht aan alles en iedereen, kan jouw eigen oude verlangen naar nabijheid naar boven halen.
Wat als jouw kind niet lastig is, maar een boodschapper?
Wat je kunt doen: zien, voelen, verzachten
Je hoeft niet alles te “snappen” of oplossen. De eerste helende stap is zien.
Zien dat jouw gedrag misschien een echo is van iets groters.
Zien dat je kind je uitnodigt tot verdieping.
Zien dat je zelf kind was – en nu volwassen mag worden, met mildheid.
3 zachte vragen om mee te beginnen:
- Wat weet ik eigenlijk van het leven van mijn grootouders?
- Welke overtuigingen of patronen zie ik terug in mezelf en mijn familie?
- Wat voelt in mijn ouderschap groter dan het hier en nu?
Neem een rustig moment om hierover te schrijven, te voelen of te praten.
Tot slot
Voorouderlijk werk is geen graven in het verleden om schuldigen aan te wijzen. Het is met liefde en moed kijken naar dat wat er wás – zodat jij en je kind vrijer kunnen leven.
Want wat jouw grootouders niet konden voelen, mag jij vandaag wél ruimte geven.
En daarin ligt heling. Voor jou. Voor je kind. Voor iedereen die na jou komt.