Emotioneel erfgoed: overtuigingen die je onbewust hebt meegekregen
Je denkt dat je “gewoon zo bent”, maar misschien draag je iets wat nooit van jou was.
‘’Ik moet mijzelf bewijzen’’
Sanne is moeder van twee jongens. Ze is zorgzaam, betrokken, en werkt parttime in het onderwijs. Als iemand hulp nodig heeft, is Sanne er. Altijd. Maar diep vanbinnen voelt ze zich vaak tekortschieten. Niet goed genoeg als moeder, niet zichtbaar genoeg op werk, niet liefdevol genoeg naar haar partner.
Tijdens een sessie zegt ze:
“Ik moet mezelf bewijzen, niets doen staat bij mij gelijk aan: lui. Ik wil niet dat ze denken dat ik niks toevoeg.”
Ik vraag haar: “Van wie heb je geleerd dat je je waarde moet bewijzen?”, en het wordt even stil.
Sanne denkt als eerste aan haar moeder. Die zorgde voor alles en iedereen, deed het huishouden perfect en vroeg nooit iets voor zichzelf. Ze nam pas even rust, zoals een kopje koffie, als ze iets “nuttigs” had gedaan.
En haar oma? Die zei altijd:
“Niet zeuren. Gewoon aanpakken. Daar word je sterk van.”
Sanne slikt. Opeens voelt ze hoe die zinnen nog altijd door haar leven heen lopen. Alsof er geen ruimte voor haar is. Er is altijd wel iets dat móet gebeuren. Wanneer ik haar af laat stemmen op haar lichaam ervaart ze daar benauwdheid bij.
Emotioneel erfgoed: je innerlijke script
We erven niet alleen genen, maar ook overtuigingen. Onbewust. Vaak in de vorm van:
- “Je moet sterk zijn.”
- “Als je maar hard werkt, komt alles goed.”
- “Eerst de ander, dan pas jij.”
- “Kwetsbaarheid is gevaarlijk.”
- “Je moet het wel allemaal alleen kunnen.”
Deze overtuigingen waren ooit logisch. Ze hielpen je (groot)ouders om te overleven.
Maar jij leeft in een andere tijd. Je mag leren om te léven, niet alleen te overleven.
Gewoon ‘aanpakken en sterk zijn’.
Vanuit deze zin laat ik Sanne op oma afstemmen. Tijdens de sessie komen we uit in de jeugd van oma. Als jong meisje ervaart zij al ‘minder waard’ te zijn dan haar broers. Haar broers die erop uit mochten. Een vrijer leven konden ervaren en een beroep konden gaan uit oefenen. Wanneer de tweede wereldoorlog uitbreekt, zijn er veel spanningen binnen het gezin. Twee van haar broers worden actief in het verzet. Zij kunnen niet toekijken. Moeder is het er niet mee eens, maar vader stiekem ook wel trots, hij heeft zijn zoons immers opgevoed als ‘aanpakkers’. Eén van haar broers vraagt oma eens iets weg te brengen. Zij besluit dit te doen. Eindelijk wordt haar ook eens iets gevraagd, kan ze ook eens van betekenis zijn, buiten helpen in het huishouden.
Onverwacht komt ze in een gevaarlijke situatie terecht. Een situatie waarin zij zich zeer onveilig voelt en het erop of eronder is. Eenmaal weer veilig thuis kan ze haar verhaal niet doen. Ze kan niemand vertellen wat ze heeft gezien en heeft moeten doen om hieruit te komen. Ze moet sterk zijn vindt ze, net als haar broers. En haar ouders zouden dit ten zeerste afkeuren. Kortom: deze hele ervaring gaat heel diep zitten en raakt vermengd met haar toch al lage zelfbeeld. Tevens blijft ze moeite houden met mensen écht vertrouwen en toelaten. Vooral mannen. Aan de ene kant wil ze nog altijd net zo sterk zijn als haar broers, iemand kunnen zijn waar vader trots op zou zijn. En aan de andere kant kan zij zich niet meer écht verbinden. Dit werkt door op de relatie die zij op een later moment aangaat met de man die ze trouwt, maar ook met de kinderen die zij krijgt (in dit geval o.a. een dochter – wie de moeder is van mijn client Sanne).
Hoe werkt dit door in je ouderschap?
Als jij diep vanbinnen gelooft dat je eerst moet presteren of sterk moet zijn, dan is dit …. Voelbaar voor je kind – ook al doe jij dit anders naar je kind in gedrag. Binnenin jezelf is die onrust, de hardheid voor jezelf. Een deel van jou waar geen liefdevolle verbinding wordt ervaren. Dit stukje, is óók voelbaar voor je kind. Je hoeft en kunt dit niet verstoppen voor je kind, dat hoeft ook niet. Het is juist belangrijk dat jij het in jezelf gaat erkennen en alsnog de aandacht kunt geven wat het verdient.
Emotioneel erfgoed
Emotioneel erfgoed is krachtig. Het vormt je, soms zonder dat je het doorhebt. Maar het hoeft je niet te blijven bepalen.
In het geval van Sanne kreeg oma opnieuw ruimte. Sanne was zo dapper om het echte verhaal van oma te laten ontvouwen. In een regressie sessie kwam stap voor stap de diepste beleving van oma, toen een jonge meid, naar boven.
De ruimte die vrijkomt maakt als het ware nieuwe levensenergie beschikbaar. Voor oma, de jonge vrouw die zij toen was. Zij kan op zielsniveau verder. Voor Sanne, die ervaart hoe deze overtuiging zijn diepe wortels had in het verleden en nu echt los mag. Meer rust en een diepere verbinding. Voor het verleden en het nu. Of zoals Sanne het verwoord: ‘Ik kan opnieuw leren zien en ervaren in het nu, wat ik o.a. merk in mijn moederschap, omdat het verleden écht is aangekeken.’
Noot: Sanne is niet de echte naam van mijn client.